شناخت تعریف اعتیاد از نظر روانشناسی کمک زیادی میکند تا بتوانیم با این بیماری بهتر آشنا شویم و بدون پیش داوری آن را بررسی کنیم. خب به نظر شما اعتیاد چیست و معتاد کیست؟ اعتیاد به شرایطی اطلاق می‌شود که یک فرد به استفاده از مواد و یا رفتاری روی می‌آورد که مجبور است دائما آن را تکرار کند.
منبع : ویکی روان
و بنابر روانشناسی اعتیاد این تکرارها عواقب خطرناک و مضری برای فرد خواهند داشت که با سختی زیاد می‌تواند آنها را رها کند.
اعتیاد می‌تواند شامل استفاده از موادی همچون الکل، مواد مخدر استنشاقی، افیونی، کوکائین، نیکوتین و دیگر مواد مخدر و یا رفتارهایی همچون قماربازی باشد
در این مطلب ویکی روان به بررسی این پرسش می‌پردازیم که بیماری اعتیاد چیست و منظور از روانشناسی اعتیاد چه میباشد؟
تعریف اعتیاد چیست ؟ منظور از روانشناسی اعتیاد چیست
شواهد علمی‌بسیاری نشان می‌دهند که:
این مواد و یا رفتارهای اعتیادآور، با ویژگی‌های کلیدی زیستی همراه می‌باشند، گذرگاه‌های مغز را فعال کرده و باعث تاثیر و تقوت آنها می‌شوند.
از جمله بیشتری معایب این مواد می‌توان بر تاثیر آنها بر روی انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین اشاره کرد.
هم استفاده از مواد مخدر و هم رفتارهایی همچون:
قمار، باعث افزایش مشکلات سلامت ذهنی همچون بروز نشانه‌های افسردگی و اضطراب و یا دیگر مشکلات زودرس می‌شوند
این اعتیاد‌ها نه تنها باعث درگیر کردن بسیاری از مکانیزم‌های مغز می‌شود. بلکه به بسیاری از رویکرد‌های درمانی مشابه نیز واکنش نشان می‌دهند.
پیشنهاد ویکی روان به شما: تعریف انگیزه در روانشناسی چیست
آثار سوء مصرف اعتیاد چیست ؟
استفاده بیش از اندازه و غیر قابل کنترل از مواد اعتیادآور و یا کلا رفتارهایی همچون قمار، عواقب پیچیده‌‌‌ای بر روی تقویت، تحرک و سیستم مغز دارند.
اعتیاد در روابط اجتماعی، روابط عاطفی و حتی میل و اشتیاق به انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد می‌کنند
استفاده مداوم از این مواد و رفتارها باعث به خطر افتادن روابط در محل کار و تحصیل نیز می‌شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های مخرب اعتیاد این است که:
فرد مبتلا، ممکن است علیرغم آسیب دیدگی‌های جسمی‌و فیزیکی بسیاری که دارد، به کار خود ادامه دهد
بدین ترتیب، پس از مدتی بدن به ماده اعتیاد آور عادت کرده و نمی‌تواند بدون آن عمل کند.
بدین دلیل که عملکرد‌های اجرایی مغز نیز تحت تاثیر اعتیاد قرار می‌گیرند.
فرد مبتلا متوجه نمی‌شود که رفتارهایش به دلیل اعتیاد می‌باشند و برای خود و دیگران مشکل بوجود می‌آورد.
پس از مدتی، ادامه دادن به استفاده از لذت‌های اعتیاد، باعث تسلط آن مواد بر فعالیت‌های فرد می‌شود.
اما دلیل اعتیاد چیست ؟ ریشه اعتیاد چیست
در پاسخ به اینکه دلیل اعتیاد چیست باید بگیم :
هیچ علتی برای اعتیاد وجود ندارد
اگرچه ژنتیک و دیگر فاکتورهای بیولوژیکی ممکن است احتمال افتادن در دام اعتیاد را افزایش دهد.
اما فاکتورهای اجتماعی، روانی و محیطی، تاثیر مهم تری در بوجود آمدن این مشکل دارند و حتی ویژگی‌های شخصیتی هم در این امر دخیل نمی‌باشند.
نداشتن تحمل در برابر فشار‌های زندگی و دیگر احساسات نیز می‌تواند در این امر تاثیر مهمی‌داشته باشند.
اگرچه همه انواع اعتیاد‌ها باعث ایجاد احساس ناامیدی، شکست، شرمندگی و گناه در فرد می‌شوند.
شواهد نشان می‌دهند که امکان بهبود در هر فردی وجود دارد و روش‌ها بسیاری برای ترک اعتیاد موجود می‌باشند
افرادی که به اعتیاد دچار هستند میتوانند با ترک اعتیاد با کمک خود، سلامتی فیزیکی، احساسی و حتی عملکرد‌های اجتماعی شان را دوباره بدست آورند.
اما برخی دیگر ترجیح می‌دهند تا از موسسات و شبکه‌های مخصوص این کار کمک بگیرند.
انواع کلینیک روانشناسی و موسسات بالینی، موسسات معتبری هستند که با کمک متخصصین خدماتی مبتنی بر ترک اعتیاد را در اختیار شما می‌گذارند.
البته خوب است نیم نگاهی به راه‌های پیشگیری از اعتیاد هم داشته باشید.
چون افراد مستعد به اعتیاد زیادی در اطراف ما وجود دارند که نیازمند کم هستند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله ارتباط افسردگی و اعتیاد چیست را دی ویکی روان مطالعه کنید تا به ضرورت کنار گذاشتن این بیماری و مبارزه با دلیل اعتیاد پی ببرید.
مسیر ترک اعتیاد چیست ؟
مسیر ترک اعتیاد به ندرت می‌تواند با موفقیت ۱۰۰ درصد همراه باشد و گاهی اعتیاد دوباره عود کرده و فرد به استفاده از مواد مخدر روی می‌آورد.
اما قطعا این پایان راه نیست. روانشناسان می‌گویند:
افرادی که حدودا ۵ سال از ترک و بهبودی آنها می‌گذرد، میزان احتمال عود کردن شان بیشتر از دیگر افراد عادی نمی‌باشد
ما به این نتیجه رسیده ایم که همه‌ی انواع اعتیاد به این صورت می‌باشند.
ریشه اعتیاد چیست
در پاسخ به سوال علت اعتیاد چیست باید گفت:
هر گونه اعتیاد معمولا پس از رخنه کردن ناامیدی و شکست در فرد ایجاد می‌شود
مسائلی که باعث بروز این احساسات می‌شوند، در هر فردی متفاوت میباشد (درمان نیز باید با شناخت این مسائل شروع شود).
رفتارهای اعتیاد آور نیز معمولا برای تسکین این احساسات انجام می‌شوند.
این مسئله بدین دلیل انجام می‌شود که:
رفتن به سمت اعتیاد (یا حتی تصمیم به انجام آن) باعث احساس قدرت و کنترل نسبت به مشکلات می‌شود
این احساس چنان قوی است که فرد هیچگاه در زندگی اش آن را تجربه نکرده است.
مواد مخدر باعث رسیدن فرد به این خواسته می‌شوند. زیرا میتوانند احساسات منفی فرد را تغییر دهند و حتی کنترل کنند.
تاثیر رفتارهای اعتیاد آور در ایجاد وابستگی به اعتیاد چیست
همچنین رفتارهای اعتیاد آور نیز از این جهت که باعث تغییر حال و هوای فرد می‌شوند، میتوانند همچون مواد مخدر برای فرد عمل کنند (و به فرد احساس قدرت بدهند).
بدست آوردن قدرت و امید و دوری از شکست و ناامیدی با استفاده از مواد و رفتارهای اعتیاد آور، هدف روانی اعتیاد محسوب می‌شود.
حالات ناامیدی و ناراحتی که باعث بوجود آمدن رفتارهای اعتیاد آور می‌شوند، باعث خشم و غضب نیز خواهند شد
این خشم می‌تواند یک واکنش نرمال به احساسات ناراحت کننده و جدی باشد که فرد قادر به کنترل آنها نیست.
این خشم در پشت پرده اعتیاد نهفته می‌ماند اما گاهی هم شاهد خشم افراد معتاد هستیم – خشمی‌که شدید و قدرتمند است.
اما در پشت آن ناتوانی وجود دارد.
این خشم می‌تواند قدرت قضاوت و داوری فرد معتاد را تحت تاثیر خود قرار دهد.
این مسئله دقیقا به دلیل ناتوان بودن فرد بر اثر خشم اتفاق می‌افتد:
خشمی‌که فاقد قدرت تشخیص و قضاوت است و باعث ایجاد رفتارهای غیر عقلانی مخربی می‌گردد
خشم از تنهایی و ناامیدی همیشه در رفتارهای فرد معتاد دیده می‌شود.
اگر این احساسات بطور مستقیم بیان شوند، اعتیادآور نیستند اما میتوانند از نشانه‌های اعتیاد باشند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله علائم و نشانه‌های استرس را در سایت ویکی روان مطالعه کنید.
مثالی از انواع اعتیاد
قبلا در مطلبی جداگانه در سایت ویکی روان به بررسی انواع اعتیاد پرداختیم. اما برای روشن تر شدن سوال اعتیاد چیست به این مثال دقت کنید:
هنگامی‌که یک فرد سیل عظیمی‌از احساس ناامیدی و تنهایی را در خود دارد.
هنگامی‌که با بی انصافی به رئیسش اعتراض میکند (مثلا انتقاد‌هایش ناشی از مشکلات قدیمی‌هستند) و به طرز وحشیانه‌‌‌ای در اداره به رئیس خود حمله ور می‌شود.
این رفتار اعتیاد محسوب نمی‌شود.
اما اگر این خشم و احساسات را در خود فرو بریزد.
و به جای حمله کردن به رئیس، به خانه برود و شروع به مصرف الکل یا مواد مخدر کند.
این مصرف، از آنجایی که به اندازه حمله کردن، خشمش را تسکین می‌دهد، اعتیاد محسوب می‌شود.
اگر این مصرف بطور دائم راهی برای تسکین احساسات و مشکلات آن فرد قرار گیرد، فرد همیشه این کار را انجام خواهد داد.
ما چنین رفتارهای اجباری را اعتیاد می‌نامیم.
یکی از روش‌های موثر در ترک اعتیاد استفاده از مشاور روانشناس میباشد.
روانشناسی با تمرکز بر روی جنبه روحی روانی افراد کمک زیادی به ترک انواع اعتیاد میکند.
منبع : ویکی روان